การเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก

เทือกเขาแอนดีส  เป็น เทือกเขา ที่วางตัวขนานกับด้านตะวันตกของ ทวีปอเมริกาใต้  เป็นเทือกเขาที่ยาวที่สุดในโลก พาดผ่าน 6 ประเทศตั้งแต่  โคลัมเบีย   เอกวาดอร์   เปรู   โบลิเวีย   อาร์เจนตินา  และ ชิลี  เทือกเขาเกิดจากแนวรอยปะทะกันของแผ่นเปลือกโลก 2 แผ่นปะทะกันเป็นเวลานานหลายล้านปี โดย แผ่นเปลือกโลกอเมริกาใต้ กดทับ แผ่นเปลือกโลกนาซกา  โดยแนวเทือกเขาแอนดิสจะมีความสูงขึ้นเรื่อย ๆ ทุกปีและมียอดเขาที่สูงที่สุดคือ ยอดเขา อากอนกากัว แผ่นธรณีมหาสมุทรชนกับแผ่นธรณีทวีป แผ่นธรณีมหาสมุทรเป็นหินบะซอลต์ มีความหนาแน่นมากกว่าแผ่นธรณีทวีปซึ่งเป็นหินแกรนิต เมื่อแผ่นธรณีทั้งสองปะทะกัน แผ่นธรณีมหาสมุทรจะจมตัวลงและหลอมละลายเป็นหินหนืด เนื่องจากหินหนืดมีความหนาแน่นน้อยกว่าเนื้อโลกในชั้นฐานธรณีภาค มันจึงยกตัวขึ้นดันเปลือกโลกทวีปให้กลายเป็นเทือกเขาสูง เกิดแนวภูเขาไฟเรียงรายตามชายฝั่ง ขนานกับร่องลึกก้นสมุทร ได้แก่  เทือกเขาแอนดิส บริเวณชายฝั่งตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้

หมู่เกาะญี่ปุ่น  (   Japanese Archipelago ) ตั้งอยู่ตะวันออกสุดของแผ่นเปลือกโลกยูเรเชีย ถัดจาก คาบสมุทรเกาหลี และตะวันตกของ มหาสมุทรแปซิฟิก  เกิดจากการชนกันระหว่างแผ่นเปลือกโลก 4 แผ่น ได้แก่  แผ่นเปลือกโลกแปซิฟิก   ยูเรเชีย   ฟิลิปปินส์  และ อเมริกาเหนือ  เมื่อกว่า 25 ล้านปีก่อน เป็นที่ตั้งของ ประเทศญี่ปุ่น ในปัจจุบัน ด้วยจำนวนเกาะกว่า 7,000 เกาะ โดยมีเกาะหลัก ๆ ได้แก่  เกาะฮกไกโด   เกาะฮนชู   เกาะชิโกะกุ  และ เกาะคีวชู แผ่นธรณีมหาสมุทรชนกัน แผ่นธรณีมหาสมุทรเกิดขึ้นและเคลื่อนที่ออกจากจุดกำเนิด บริเวณรอยต่อที่แผ่นธรณีเคลื่อนที่ออกจากกัน แรงขับดันจากเซลล์การพาความร้อน ( Convection cell) ในชั้นฐานธรณีภาค ทำให้แผ่นธรณีมหาสมุทรสองแผ่นเคลื่อนที่ปะทะกัน แผ่นธรณีที่มีอายุมากกว่า มีอุณหภูมิต่ำกว่า และมีความหนาแน่นมากกว่า จะจมตัวลงในเขตมุดตัว ทำให้เกิดร่องลึกก้นสมุทร ( Mid oceanic trench) เมื่อแผ่นธรณีจมตัวลง เปลือกมหาสมุทรและเนื้อโลกชั้นบนสุดซึ่งมีจุดหลอมเหลวต่ำจะหลอมละลายเป็นหินหนืด ซึ่งมีความหนาแน่นต่ำกว่าเนื้อโลก...

เกรตริฟต์แวลลีย์  ( Great Rift Valley ) คือหุบเขารอยเลื่อนขนาดใหญ่ เป็นรอยแยกยาวต่อเนื่องขนาดยาวที่สุดในโลก ขนาดความกว้างประมาณ 30-100 กิโลเมตร เป็นหน้าผาดิ่งจากที่ราบสูงรอบ ๆ ลึกกว่า 450-800 เมตร พาดผ่าน 19 ประเทศ ตั้งแต่เหนือจรดใต้ เรียงกันได้ดังนี้ เริ่มต้นจากประเทศ ซีเรีย เลบานอน   อิสราเอล   จอร์แดน   เวสต์แบงก์  ( ปาเลสไตน์ ) ผ่านเข้าสู่ ทะเลแดง  เลียบชายฝั่ง อียิปต์ และ ซูดาน  ก่อนจะเข้าสู่ เอริเทรีย   เอธิโอเปีย   เคนยา   ยูกันดา สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก  (ซาอีร์เดิม)  รวันดา   บุรุนดี   แทนซาเนีย   แซมเบีย   มาลาวี  และสิ้นสุดใน โมซัมบิก  รวมความยาวที่พาดผ่านตั้งแต่เหนือจรดใต้ ประมาณ 6,750 กิโลเมตร คิดเป็นประมาณ 1 ใน 4 เท่าของเส้นรอบวงโลก ( เส้นศูนย์สูตร ) โดยที่ขอบด้านข้างของหุบเขาทรุดสูงมากกว่า 2,000 เมตร หุบเขาทรุดเกิดจากการที่แผนเปลือกโลก 2 แผ่นแยกออกจากกัน คือ แผ่นเปลือกโลกที่รองรับ คาบสมุทรอาหรับ และ แอฟริกาตะวันออก  กับแผ่นเปลือกโลกที่รอบรับ ทวีปแอฟริกา ทั้งทวีป ซึ่งค่อย ๆ แ...

เทือกเขาแอลป์เป็นเทือกเขาอายุน้อย เกิดขึ้นเมื่อแผ่นทวีปแอฟริกามุดใต้แผ่นทวีปยูเรเซีย (อนุทวีปสเปนและอิตาลีชนกับแผ่นดินใหญ่) ภูเขาที่สูงที่สุดในเทือกเขาแอลป์คือ ยอดเขามองต์บลังก์ (Mont Blanc) ที่ความสูง 4,807 เมตร บริเวณชายแดนฝรั่งเศสกับอิตาลี ภูเขาแอลป์ปกคลุมพื้นที่ถึง 2 ใน 3 ของออสเตรีย มันกินอาณาบริเวณกว้างจนเกือบถึงทางตะวันออกสุดของประเทศ นั่นคือ เวียนนา วิวทิวทัศน์อันงดงามและอากาศบริสุทธิ์ช่วยการันตีว่าผู้มาเยือนจะสามารถหลบหลีกความกดดันที่เผชิญอยู่ทุกวันและพบกับการพักผ่อนที่แท้จริงได้ที่นี่ แผ่นทวีปชนกับแผ่นทวีป (Plates   ทำให้เพลตที่มีความหนาแน่นน้อยกว่าเกิดการโก่งตัวเกยสูงขึ้นกลายเป็นเทือกเขา เช่นเทือกเขาหิมาลัย เกิดจากการชนกันของเพลตอินเดียและเพลตเอเชีย เทือกเขาแอลป์ (Alps) ในทวีปยุโรป เทือกเขาร็อกกี้ (Rocky) และเทือกเขาแอปปาเลเชียน (Appalachian) ในทวีปอเมริกาเหนือ เกิดจากการชนกันของเพลตอเมริกาเหนือกับเพลตแอฟริกา และเทือกเขาภูพานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย

Ring of Fire      ตามรอบมหาสมุทรแปซิฟิคมาจนถึงแถวหมู่เกาะสุมาตรานั้น มีการเกิดแผ่นดินไหว และ ภูเขาไฟระเบิดอยู่ตลอดมาในประวัติศาสตร์ นักวิทยาศาสตร์จึงเรียกว่า วงแหวนไฟ หรือ Ring of Fire มาตั้งแต่ก่อนที่จะมีความเข้าใจเรื่องการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกเสียอีก แม้เราจะเรียนรู้เรื่องการเคลื่อนไหวของแผ่นเปลือกโลกแล้ว นักธรณีวิทยาก็ยังเรียกภูมิภาคส่วนนี้ว่า Ring Of Fire เช่นเดิม เพราะเป็นชื่อที่เหมาะสมมาก     จะเห็นได้ว่า เพราะ อินโดนีเซียเป็นประเทศที่ตั้งอยู่ในเขต "วงแหวนไฟ" หรือเขตรอยต่อของเปลือกโลก ซึ่งต้องเผชิญภัยแผ่นดินไหวบ่อยครั้ง      Ring of Fire มีความเกี่ยวเนื่องกับการเกิด สึนามิ  ซึ่งสรุปง่ายๆได้เป็นข้อๆ ดังนี้      1.โลกของเราทั้งส่วนที่เป็นมหาสมุทรและทวีปประกอบไปด้วยแผ่นเปลือกโลก(plates) เป็นชิ้นๆต่อกันอยู่เหมือนจิ๊กซอว์  ดังนั้น plates เหล่านี้จึงมีทั้งแผ่นเปลือกโลกภาคพื้นมหาสมุทร (oceanic plates) และแผ่นเปลือกโลกภาคพื้นทวีป(continental plates) ซึ่งมีความหนาตั้งแต่ 70-250 กิโลเมตร   ...

กลุ่มที่ 5 รอยเลื่อนแซนแอนเดรอัส (San Andreas Fault) เป็นรอยเลื่อนที่พาดผ่านรัฐแคลิฟอร์เนีย ทางภาคตะวันตกของสหรัฐอเมริกา มีความยาวเป็นระยะทางกว่า 1,300 กิโลเมตร พาดผ่านใกล้เมืองสำคัญของประเทศ ได้แก่ แซนดีเอโก ลอสแอนเจลิส และแซนแฟรนซิสโก รอยเลื่อนแห่งนี้เกิดจากการที่ขอบของแผ่นเปลือกโลกอเมริกาเหนือกับแผ่นเปลือกโลกแปซิฟิกเคลื่อนที่สวนกัน โดยแผ่นเปลือกโลกอเมริกาเหนือจะเคลื่อนตัวลงใต้ แต่แผ่นเปลือกโลกแปซิฟิกจะเคลื่อนตัวขึ้นไปทางเหนือ ทำให้เกิดการเสียดสีและแตกเป็นแนวรอยเลื่อนอย่างเห็นได้ชัดเจน และเกิดแผ่นดินไหวขึ้นถ้ามีการเคลื่อนตัวอย่างรุนแรง ซึ่งแผ่นดินไหวในบริเวณนี้เกิดขึ้นบ่อยครั้งแต่ไม่มีความรุนแรงมาก อยู่ในระดับแมกนิจูด 2.0 ซึ่งถือเป็นแผ่นดินไหวระดับเบาจนคนอาจจะไม่มีรู้สึก แต่มีการคาดการณ์กันว่าแผ่นดินไหวในแมกนิจูด 6.0 ขึ้นไปจะมีโอกาสเกิดขึ้นได้ทุก 20-30 ปี  รอยต่อที่แผ่นเปลือกโลกเคลื่อนที่สวนกัน (Transform Boundary)  เมื่อแผ่นเปลือกโลก 2 แผ่นเคลื่อนที่สวนกัน ทำให้เกิดเป็นรอยเลื่อนขนาดใหญ่ขึ้น มักเกิดขึ้นในบริเวณเทือกเขากลางมหาสมุทร แต่บางครั้งก็เกิดขึ้นบริเวณชายฝั่...